"ฮีล" คืออะไรในมุมมอง "นักบำบัด"

ปัจจุบัน เราได้ยินคำว่า “ฮีล” หรือ “Heal” (แปลตรงตัวเป็นไทยคือ “รักษา”) มากขึ้น น่าจะเป็นเพราะคนในสังคมเริ่มตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพจิตมากขึ้น และเปิดรับต่อการ “รักษา” หรือ “บำบัด” มากขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่น่ายินดีมาก แต่แอมสังเกตว่าหลายคนตีความคำว่า “ฮีล” ในรูปแบบที่ต่างกันตามขึ้นอยู่กับบริบทและข้อมูลที่ได้รับมาของแต่ละคน โพสต์นี้ แอมเลยจะมาอธิบายจากมุมมองของนักบำบัด

กระบวนการ “ฮีล” เกิดขึ้นเมื่อเรามี “บาดแผล” (wound) หรือยอมรับว่าเรามีบาดแผล และปฏิเสธไม่ได้ว่าไม่มีใครที่สามารถใช้ชีวิตบนโลกโดยที่ไม่เคยได้รับบาดแผลเลย ไม่ว่าจะบาดแผลทาง “กาย” หรือ บาดแผลทาง “ใจ” บาดแผลเหล่านั้นเกิดจากประสบการณ์ที่มีผลต่อจิตใจเราในอดีต ไม่ว่าเราจะจำได้หรือไม่ได้ก็ตาม ผลลัพธ์จากประสบการณ์เหล่านั้นได้หล่อหลอมวิธีที่เราคิดต่อตัวเองและคนรอบข้าง และวิธีมองโลกของเรา บางข้อมูลอยู่บนจิตสำนึกที่เรารู้ตัว บางข้อมูลก็ถูกฝังอยู่ในจิตใต้สำนึก เช่น ทำไมเราถึงมีแต่แฟนที่ชอบทำร้ายร่างกายเราซ้ำๆ มันมีข้อมูลบางชุดที่เราเชื่อและคอยบอกตัวเองอยู่ไหมว่าเราไม่คู่ควรกับผู้ชายที่ดีกว่านี้ และข้อมูลนั้นมาจากไหน จากประสบการณ์ไหนในอดีต และมันทำงานและขับเคลื่อนชีวิตเราอย่างไร หรือการที่เราไม่สามารถทนกับการ "ถูกปฏิเสธ" ได้เลย มีประสบการณ์อะไรในวัยเด็กที่ส่งผลกระทบต่อจิตใจเรา และทำให้ทุกครั้งที่เราถูกปฏิเสธ สมองส่วนที่ทำหน้าที่ประมวลผลด้านอารมณ์ ความกลัวและภัยคุกคาม (amygdala) จึงไวต่อการตอบสนองเพื่อปกป้องเราจากเหตุการณ์คล้ายเดิม เป็นต้น บาดแผลประเภทนี้จะทำให้เราใช้ชีวิตด้วย "ความกลัว" และคอยตั้งการ์ดปกป้องเราอยู่ตลอดเวลา จนทำให้ปิดโอกาสเราจากการเรียนรู้ที่จะพัฒนา resilience หรือความสามารถที่จะเข้าใจ เผชิญหน้า และฟื้นตัวจากปัญหาได้

สิ่งที่เกิดขึ้นคือ บาดแผลที่ไม่ได้รับการ “ฮีล” เหล่านี้จะบิดเบือน “ตัวตน” ที่แท้จริงของเรา นึกภาพแผลจริงๆบนหน้าเรา ยิ่งแผลมากเท่าไหร่ เราก็ยิ่งมองไม่ออกว่าหน้าตาที่แท้จริงเราเป็นอย่างไรกันแน่ แล้วเราก็จะใช้ชีวิตไปเรื่อยๆโดยที่เราไม่เคยเห็นหน้าตาที่แท้จริงของตัวเองเลย เหมือนกันกับ “ตัวตน” ของเรา เมื่อเราใช้วิตที่ขับเคลื่อนไปด้วยบาดแผล เราก็จะไม่สามารถเชื่อมต่อกับตัวตนของเราได้ว่าจริงๆแล้ว “เราเป็นใครกันแน่” เป็นหนึ่งในที่มาของปัญหาที่แอมได้ยินบ่อยขึ้นเรื่อยๆจากหลายๆคน คือ “ฉันตื่นมาแล้วฉันไม่รู้ว่าฉันอยากทำอะไร” “ฉันไม่รู้ฉันตื่นมาทำไม” เพราะเราไม่รู้ว่า “ตัวตน” ของเราคือใคร และ “ต้องการ” อะไร เราขาดการเชื่อมต่อกับ “power” ของตัวเอง

🔍สรุป คำว่า “ฮีล” ในมุมมองของแอมที่เป็นนักบำบัด คือกระบวนการที่เราค้นหาตัวตนของตัวเองผ่านการเดินทางและสำรวจบาดแผลที่เรามี บางบาดแผลไม่ซับซ้อนและเห็นได้ชัดเจน บางบาดแผลซับซ้อนและฝังลึก เมื่อเราผ่านกระบวนการฮีล เราก็จะเห็นตัวตนที่แท้จริงของเราได้ชัดเจนและสามารถเชื่อมต่อกับมันได้ และมันจะนำเราไปสู่การใช้ “ชีวิตที่มีความหมาย” ชีวิตที่เรารู้ว่าเรา “ตื่นมาเพื่ออะไร”

จากประสบการณ์ส่วนตัวของแอมและจากคนไข้ที่แอมเจอ ทุกคนมี "ตัวตน" และ "power" ของตัวเองอยู่ภายใน เพียงแต่ถูกบิดเบือนและกดทับด้วยบาดแผลที่เราไม่ได้ใช้เวลาสำรวจดู ... ขอให้ทุกคน Enjoy กระบวนการ "ฮีล" ตัวเองและค้นพบ "ตัวตน" ของตัวเองนะคะ

รัก, แอม🌻